FOCLÓIR: Sainmhíniú - definition, géarchéim - crisis, deis - opportunity, moladh - recommendation, mic léinn - students, tairiscintí - offers, buntáistí - advantages, cothromaíocht - balance, ráig - outbreak, gairmeacha - professions, brú airgeadais - financial pressure.
Is é an sainmhíniú a thugtar ar ghéarchéim ná ‘stát rí-thábhachtach cinnte as a gcaithfidh athrú teacht’.
Tá géarchéim againn anois toisc gur caitheadh an Ardteist a chur ar ceal. Ciallaíonn sé go dtabharfar meastachán ar a gcuid pointí do mhic léinn a bhí ag ullmhú chun na scrúduithe a dhéanamh. Cé go bhfuiltear chun próiseas maith a úsáid, ní bheidh gach aon duine sásta leis an meastachán.
Cibé rud a tharlóidh, ní úsáidfear an sean chóras i mbliana. Is é an toradh atá ar sin ná go dtugann an ghéarchéim deis dúinn rud éigin difriúil a thriail i mbliana, fiú amháin más rud é nach maireadh sé ach bliain amháin.
Is é an moladh atá agam ná nach mbainfí úsáid as torthaí na hardteistiméireachta chun áiteanna a dháileadh amach ar na mic léinn do na cúrsaí ardoideachais mar a déantar de ghnáth.
Tar éis do na daltaí a dtréimhse meánscolaíochta a chríochnú d’fhéadfaidís bliain a chaitheamh in institiúid áitiúil teicneolaíochta. D’fhéadfaí tairiscintí a dhéanamh ag deireadh na bliana seo maidir le cúrsaí céime sa choláiste agus cúrsaí gairme eile.
Éiríonn leis an gcóras seo i coláistí pobail sna Stáit Aontaithe.
Tá a lán buntáistí chomh maith ann má bhíonn na daltaí ag maireachtaint sa bhaile ar feadh bliana eile.
Sa bhliain seo d’fhéadfaidís díriú ar cheann de na grúpaí seo a leanas.
An grúpa Anailíseach: Matamaitic, Fisic, Ceimic, agus araile
Grúpa na hEalaíona: Gaeilge, Béarla, Ealaín, Ceol, Stair, agus araile
An grúpa Feidhmeach: Staidéar Sóisialta, Gnó, Eacnamaíocht, agus araile.
Thabharfadh sé seo seans do na meánscoileanna díriú níos mó ar oideachas ceart bunúsach, in ionad an iomarca ama a chaitheamh ar ‘phointí a fháil’. Chomh maith leis sin chabhródh sé chun:
1. Cothromaíocht a chruthú idir scoileanna, réigiúin agus idir ceantair thuaithe/cathrach, chomh maith le idir ceantair faoi mhí bhuntáiste agus ceantair rachmasacha.
2. Bheadh laghdú ar an méid mic léinn a bheadh teanntaithe le chéile in árasáin bheaga sna cathracha, agus ní bheadh an baol chomh hard go bhfaighidís Covid-19 sa dara nó an tríú ráig den ghalar.
3. Bheadh níos mó fiúntais leis na hinstitiúidí teicneolaíochta.
4. Laghdófaí an brú atá ar scoileanna a bheith ag múineadh ábhar atá níos oiriúnaí don choláiste.
5. Bheadh níos mó ama ag mic léinn a ngairm bheatha a roghnú.
a. Ar dtús sruth leathan ábhar a roghnú i mbliain na hardteistiméireachta.
b. Níos mó eolais a fháil faoi ghairmeacha eile i rith na bliana um dhul chun cinn an choláiste.
c. Cúrsaí gearra a dhéanamh a bheadh bainteach leis an ngairm bheatha a bhí uathu.
d. Léachtaí ar an leigheas, aoíchainteanna ó cheannairí gnó, agus cuairteanna chuig ospidéil, comhlachtaí agus araile.
e. Ansin iarratas a dhéanamh chun áit a fháil ar an gcúrsa oiriúnach don ngairm bheatha a bhí uathu, a bheadh bunaithe ar thorthaí scrúduithe dheireadh na bliana, chomh maith le hagallamh, agus trialacha cumais/éirime.
8. Laghdódh sé seo an seans go roghnófaí an cúrsa mícheart a roghnú sa choláiste.
9. Chabhródh sé le dílárú agus le h-inmharthaineacht na réigiún.
10. A thuilleadh taighde a dhéanamh ar ghnólachtaí áitiúla agus ar riachtanais an phobail.
11. Laghdófaí an brú airgeadais a bhíonn ar theaghlach nuair a bhíonn tacaíocht le tabhairt do mhac/iníon a bhíonn imithe as baile, tráth a mbíonn laghdú tagtha ar ioncaim an teaghlaigh agus ráta ard dífhostaíochta.
An bhféadfadh coláistí dul i ngleic go héasca le athruithe den chineál seo? Ó mhí Eanáir tá cuid mhaith cúrsaí curtha in oiriúint ar line don chianfhoghlaim. Beidh laghdú ar líon na mac léinn ón iasacht agus tá na coláistí ag cur a gcuid cúrsaí in oiriúint don slí nua chun foghlaim, slí ina mbeidh cuid de mar a bhíodh agus cuid eile de ar line.
Ní bheidh an bhliain acadúil seo chugainn mar a bhíodh.
Anois an t-am chun ‘Bliain um Dhul Chun Cinn an Choláiste’ a phlé. Ní fiú fanacht rófhada agus gan tada a dhéanamh.
Is é Albert Einstein a dúirt “i measc gach géarchéim, tá deis iontach ann”.
Is Ollamh Emeritus é Cathal MacSuibhne Brugha sa Scoil Gnó, Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath.